Inhoudsopgave
Kleurenblindheid: wat is het?
Kleurenblindheid komt bij 1 op de 12 mannen voor (8%) en bij 1 op de 250 vrouwen (0,4%). Het is de meest voorkomende visuele handicap. Waarschijnlijk omdat het een onzichtbare handicap is, wordt er in onze samenleving nauwelijks rekening gehouden met kleurenblinden. Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat in alle media die zich bezighouden met de presentatie en communicatie van informatie, kleur vaak een van de krachtigste manieren is om de boodschap over te brengen. Als veel mensen geen gebruik kunnen maken van het functioneel gebruik ban kleuren is dit niet alleen een probleem voor de kleurenblinde zelf, maar ook voor degene die een zo groot mogelijke doelgroep willen bereiken.
Kleurenblindheid is een handicap die kan variëren van volledig kleurenblind zijn tot het niet waar kunnen nemen van bepaalde tinten groen en rood. De afbeelding van de stoplichten maakt duidelijk wat een kleurenblinde doorgaans (niet) ziet.
Indien kleuren niet goed van elkaar onderscheiden kunnen worden heeft dit serieuze gevolgen. Voorbeelden van gevaarlijke situaties zijn verkeerssignalering, kleurencodering van elektriciteitskabel, aan/uit knoppen van machines en gekleurde medicijnen. Ook het gebruik van kleurcodes en waarschuwingssignalen op control panels in de procesindustrie levert de nodige problemen op.
Enkele behaalde resultaten
Er bestaand enkele tools die kunnen helpen met vinden van oplossingen voor het probleem van kleurenblindheid. Zo heeft het Nederlands Normalisatie Instituut in 2006 de NPR 7022 “Functioneel kleurgebruik- Aanpassing aan kleurzienstoornissen” uitgebracht. Dit is de eerste norm op het gebied van kleurenblindheid. TNO heeft een kleurenblindheid-simulator ontwikkeld. Hiermee kan de perceptie van een kleurenblinde worden getoond. Deze simulator wordt gebruikt bij het aanpakken van ontwerpvraagstukken. Tools als de norm en de simulator zijn gebruikt om te komen tot enkele behaalde successen:
NS overweglichten
Overweglichten gingen voor sommige kleurenblinden nooit aan (ze blijven altijd zwart). Doordat de lampen zijn vervangen voor LED’s, zijn de signalen voor de meeste kleurenblinden duidelijk zichtbaar geworden. Ook voor kleurzienden zijn de overweglichten veel duidelijker waar te nemen dan de oude rode lichten met gloeilampen.
Verkeerstekens
Doordat de kleuren rood en blauw voor sommige kleurenblinden “mengen”, komt de boodschap niet over. De Normcommissie Verkeerstekens is door Blind Color weten te overtuigen de verkeersborden kleurenblind-proof te maken. Hierdoor zijn deze borden ook duidelijker worden voor kleurzienden, zeker in het donker. De nieuwe borden, die per 1-10-2012 zijn ingevoerd, hebben een contour-bies en scheidings-bies tussen rood en blauw.
WK voetbal shirts
Via de KNVB heeft Blind Color de FIFA zover gekregen dat tijdens het WK-voetbal in Duitsland bij elke wedstrijd één elftal witte shirts zou gaan dragen. Deze praktische oplossing heeft inmiddels veel navolging gekregen.
Kleurenblindheid en gebruiksaanwijzingen: waar rekening mee te houden
Ook in handleidingen wordt gebruik gemaakt van kleuren voor informatieoverdracht. Zo zijn de pijlen die in illustratie worden gebruikt meestal rood, worden goed en fout tekens in respectievelijk groen en rood weergegeven, komen rode en groene signalen (bijvoorbeeld storingsmeldingen of waarschuwingslampen) regelmatig voor en dient de batterijstatus van apparaten vaak te worden uitgelegd.
Oplossingen voor kleurenblinden blijken vaak eenvoudig en zelden kostbaar. Door de ontstane bewustwording zullen ook wij trachten rekening te houden met kleurenblinden. Informatie over het onderwerp kleurenblindheid is intern verspreid en de norm NPR 7022 Functioneel kleurgebruik is aangeschaft. Indien bij het gebruik van “functionele” kleuren rekening wordt gehouden met juist kleurgebruik en/of dubbele codering (zoals rood altijd boven en groen onder) en het aangeven van de kleur in tekst, wordt informatie ook voor kleurenblinden begrijpelijk.
