Probleemstelling
Onze productwetgeving wordt in Brussel bepaald door de Europese Commissie. De discussie of een handleiding (enkel) in elektronische vorm (aanvulling WG5: door gebruik te maken van nieuwe technieken) mag verschijnen, speelt ook in Brussel al enig tijd. Hoewel de Europese Commissie de voordelen erkent, worden elektronische media vooralsnog niet geaccepteerd.
EMC Richtlijn
De commissie heeft de Guide behorende bij de EMC richtlijnen bij deze interpretatie als Benchmark genomen. Deze guide zegt:
The Commission services have taken as a bench-mark that the information provided to the end-user has to allow him/ her to use the apparatus without any further steps on their behalf. (…). It is not accepted (in other cases than those stemming from the view above) that electronic media or a hyperlink is sufficient as an alternative to information in paper copy. The end-user has an absolute right to quick and easy use of the apparatus they have purchased with no further obligations (such as access to the internet).
Ondanks deze bepaling door de Europese Commissie is er wettelijk gezien ten minste één uitzondering bekend. Onder strikte beperkingen en voorwaarden is het namelijk toegestaan om voor een aantal categorieën medische hulpmiddelen een gebruiksaanwijzing in elektronische in plaats van papieren vorm te verstrekken (Gerrits, 2012).
Uitzonderingen
Naast deze wettelijke uitzondering zien we in de praktijk ook (mogelijk toekomstige) uitzonderingen:
- Uit de presentatie van Tim Milder van Fokker Services kwam naar voren dat de vliegtuigindustrie al gebruik maakt van gebruikshandleiding op een iPad.
- Wellicht dat de uitzondering voor medische hulpmiddelen in de toekomst ook voor andere productgroepen gaat gelden. Dit lijkt bijvoorbeeld niet ondenkbaar voor machines die uitsluitend voor professioneel gebruik zijn bedoeld en waarbij het redelijkerwijs niet voorzienbaar is dat de machine ook door een consument zal worden gebruikt (Gerrits, 2012).
Conclusie/stelling
Ondank dat de algemene wettelijke opvatting het verplicht de handleiding in papieren vorm te verschaffen, zien we hier echter ook een wettelijke uitzondering op. Daarnaast zijn toekomstige uitzonderingen niet ondenkbaar.
Het doel van een handleiding kan worden geformuleerd als: het verstrekken van informatie aan de gebruikers van een product, zodat het product veilig gebruikt kan worden. Om dit doel niet voorbij te streven, dient in de norm een passage te worden opgenomen in de trant van:
Indien de handleiding, om welke reden dan ook, in een andere vorm wordt verstrekt dan in papieren vorm, dient onder geen enkele voorwaarde het veilig kunnen gebruiken van het product in het geding te komen.
De veiligheid van een product is op basis van een risicoanalyse vast te stellen. De vraag is hoe een rechter zal oordelen bij een aantoonbaar veilig product met een aantoonbaar betere informatievoorziening.
Garanderen beschikbaarheid van informatie
Daarnaast zou een bepaling opgenomen kunnen worden die de beschikbaarheid van de informatie garandeert. Dit kan bijvoorbeeld door:
Kenmerken van het product
Bijvoorbeeld het product is uitgerust met voorzieningen (bijvoorbeeld een display) die het mogelijk maken om de gebruiker adequaat te informeren.
Kenmerken van de doelgroep
De doelgroep kenmerkt zich door het gebruik van digitale media (professionele gebruikers, jongeren, studenten), waardoor het redelijkerwijs te verwachten is dat zij adequaat over de gewenste informatie kunnen beschikken.
Efficiënt beschikbaar stellen van de informatie (ook uit milieuoverwegingen)
Alleen veiligheidsinformatie op papier bij het product verstrekken, de overige informatie wordt alleen op papier meegeleverd wanneer de consument daar expliciet om vraagt.
Nieuwe technieken maken meer maatwerk en een betere informatievoorziening mogelijk. Dit pleit voor een grotere individuele vrijheid maar vraagt ook een grotere verantwoordelijkheid van producenten.
Meer informatie over nieuwe technieken:
- Nieuwe onderzoeken op het gebied van handleidingen;
- Online handleidingen